روکش، عمر مفید روکش دندان از روش‌های بازسازی دندان هست که نوعی ترمـیم غیرمستقیم دندان بـه حساب مـی‌آید، اما تصمـیم‌گیری به منظور انتخاب این روش ترمـیمـی بـه عواملی مانند ساختمان دندان باقیمانده، عادت‌های بیمار و شرایط دندان بستگی دارد.
در دندان هایی کـه مقدار زیـادی از آن بـه دلیل پوسیدگی از بین رفته هست یـا توسط دندانپزشک هنگام برداشتن پوسیدگی نیـاز بـه برداشتن آن شده است، یـا دندان هایی کـه دیواره آن شکسته است، یـا بـه دلیل عصب کشی یـا نازک شدن جداره، احتمال شکستن آن مـی رود، یـا هر مورد دیگری کـه دندانپزشک تشخیص دهد، مـی توان با روکش دندان، آن را بازسازی کرد.
انواع روکش دندان
1- روکش چینی فلزی (PFM): کـه بخش درونی (Frame) آن از فلز و بخش بیرونی آن از جنس چینی دندانپزشکی ساخته مـی شود. عمر مفید روکش دندان فریم فلزی مـی تواند از طلا یـا آلیـاژهای نیکل، کروم و کبالت ساخته شود.
2- ژاکت کراون: کـه فاقد بخش پشتیبانی کننده درونی (فریم) است. عمر مفید روکش دندان این نوع روکش بـه دلیل توانایی کمتر درون تحمل فشارهای ناشی از جویدن بـه دلیل فقدان فریم، درون دندان های جلو کاربرد دارد. این روش بـه دلیل حذف لایـه فلزی، شفافیت بیشتر و نیـاز کمتری بـه تراش دندان دارد.
3- روکش های تمام چینی: درون این روش، بخش درونی (فریم) بـه جای فلز از نوعی سرامـیک تقویت شده بـه عنوان هسته مرکزی استفاده مـی شود. این روش گران تر از روش PFM بوده و در موارد وجود حساسیت بـه هر نوع فلز درون بیمار یـا بـه دلایل زیبایی، مورد استفاده قرار مـی گیرد.
بریج دندان
برای روکش دندانی کـه ریشـه و قسمتی از بدنـه دندان وجود دارد، نیـازی بـه تراشیدن دندان های کناری نیست.
اما روش دیگری بـه نام «بریج» وجود دارد کـه مـی توان دندان هایی را کـه وجود ندارند (دندان های کشیده شده)، با اتکا بـه دندان های کناری شان احیـا کرد (تصویر کناری).
به عبارت دیگر، با استفاده از سه روکش کـه دو پایـه آن روی دندان های موجود کناری استوار مـی شود، یک روکش بـه شکل دندان کامل درون محل دندان کشیده شده قرار مـی گیرد.
مزایـای روکش دندان
درمان با روکش، درون مواردی کـه تاج دندان دچار تخریب‌های ناشی از پوسیدگی وسیع، ضربات، شکستگی یـا تضعیف ساختار دندان بعد از درمان ریشـه شده باشد، ضروری است.
قضاوت و تشخیص دندانپزشک درون روکش‌گذاری دندان بعد از درمان ریشـه، نقش اصلی را دارد.
بزرگ‌ترین عیب روکش، تراش دندان هست و با توجه بـه این‌که عمر متوسط روکش‌های معمولی بین هشت که تا ده سال است، درون درازمدت طول عمر دندان کاهش خواهد یـافت
مـهم‌ترین مزیت روکش حفظ ساختار دندان درون برابر شکستگی و نیز حفظ سلامت بافت‌های اطراف دندان است، اما بـه هر حال 1 که تا 5/1 مـیلی‌متر از نسج دندان، طی فرآیند ترمـیم تراش مـی‌خورد و اهمـیت مراقبت از آن را به منظور جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند برابر مـی‌کند.
مضرات روکش دندان
در روش ترمـیم دندان، ماده بازسازی‌کننده بین دیواره‌های باقیمانده دندان قرار مـی‌گیرد و به حفظ ساختار و یکپارچگی دندان درون برابر شکستگی کمک مـی‌کند و همـین طور ظاهری زیبا بـه دندان مـی‌بخشد.
اما نکته اینجاست کـه درمان‌های ترمـیمـی نـه‌تنـها ضرورت مراقبت از دندان‌ها را به منظور جلوگیری از پوسیدگی مجدد چند‌برابر مـی‌کنند، بلکه تصمـیم به منظور روکش‌گذاری و درمان‌های ترمـیمـی نیز درون برخی موارد تحت تاثیر تشخیص‌های اشتباه دندانپزشک بـه وارد آمدن آسیب‌های جدی به‌تنـها عضو التیـام‌ناپذیر بدن منجر مـی‌شود.
گرچه درون برخی موارد، بعد از درمان ریشـه جهت حفظ ساختار تاج دندان، روکش‌گذاری ضروری مـی‌شود، اما متاسفانـه برخی همکاران ما حتی نسوج سالم را نیز بعد از درمان ریشـه بـه سمت روکش‌گذاری هدایت مـی‌کنند و با تراش‌غیرضروری دندان، عمر مفید آن را کوتاه مـی‌کنند.
دندانپزشکان تاکید مـی‌کنند این تصور کـه همـیشـه به منظور استحکام بیشتر دندان حتما سراغ روکش برویم، اشتباه است.
بزرگ‌ترین عیب روکش، تراش دندان هست و با توجه بـه این‌که عمر متوسط روکش‌های معمولی بین هشت که تا ده سال است، درون درازمدت طول عمر دندان کاهش خواهد یـافت.
پس روکش زمانی توصیـه مـی‌شود کـه نسج سالم باقیمانده دندان بسیـار کم باشد.
از طرفی نباید فراموش کرد کـه لبه روکش‌ها یـا درون مجاورت یـا درون زیر لثه قرار مـی‌گیرد و ممکن هست باعث التهاب لثه شود، زیرا لثه با نسج سالم دندانی بسیـار سازگار‌تر هست و این نسج سالم دندانی هنگام ترمـیم حفظ مـی‌شود، ولی درون درمان با روکش تراش مـی‌خورد.
به هر حال هر دندانی کـه یکپارچگی تاجش را از دست مـی‌دهد و نیـاز بـه پر پیدا مـی‌کند نیز نیـاز بـه مراقبت بیشتری نسبت بـه دندان‌های پرنشده دارد.
استفاده از نخ‌دندان درون کنار مسواک زدن صحیح، به منظور این‌که لبه‌های روکش را بتوان تمـیز نگه داشت، کاملا ضروری است
ضرورت این مراقبت به منظور دندان روکش شده بیشتر است، چون درون بسیـاری موارد، فاصله ایجاد شده بین لبه دندان و روکش مـی‌تواند باعث گیر مواد غذایی و پوسیدگی مجدد درون این فضای ایجاد شده، شود.
مسواخ‌دندان؛ حافظان دندان
مسلما هرچه درمان‌های ترمـیمـی و روکش‌گذاری دندان‌ها با دقت و مـهارت بیشتری صورت گیرد، عمر مفید روکش دندان بیشتر خواهد بود، اما واقعیت آن هست که دندان‌های روکش شده به منظور دوام بیشتر بـه دقت درون مسواک‌زدن و بهره‌گیری از نخ‌دندان نیـاز دارند.
استفاده از نخ‌دندان درون کنار مسواک زدن صحیح، به منظور این‌که لبه‌های روکش را بتوان تمـیز نگه داشت، کاملا ضروری است. البته استفاده از مسواک‌های خاص برایـانی کـه دچار بیماری‌های لثه نیز هستند توصیـه مـی‌شود.
اگر روکش بـه صورت پل یـا بریج باشد نیز نیـازمند استفاده از نخ‌دندان اختصاصی هست که استفاده از آن تحت نظر دندانپزشک آموزش داده مـی‌شود.
افزایش عمر مفید دندان روکش شده
افزایش عمر مفید دندان روکش‌شده بـه عواملی چون نوع رژیم غذایی، ترکیب بزاق، مـیزان استحکام دندان هنگام تشکیل و غلظت فلوراید آب آشامـیدنی بستگی دارد.
مـهم‌ترین نکته درون مورد ارتباط رژیم غذایی با عمر مفید دندان روکش‌شده، تعداد دفعات استفاده از کربوهیدرات‌ها یعنی شیرینی‌جات و تنقلات شیرین طی روز است. البته برخی غذاها نیز لزوما شیرین نیست، اما قند پنـهان دارد.
بدیـهی هست هرچه تعداد وعده‌های مواد غذایی شیرین درون روز بیشتر باشد، دندان بیشتر درون معرض پوسیدگی قرار مـی‌گیرد.
درمان محافظه‌کارانـه‌تر به منظور برخی دندان‌ها
چند سالی هست که بسیـاری از افراد از درمانی تحت عنوان «لامـینیت» به منظور اصلاح رنگ، فرم و موقعیت دندانشان بهره مـی‌گیرند.
از طریق این روش مـی‌توان دندان‌های قدامـی (دندان‌های مجاورو گونـه‌ها) بد رنگ‌شده، ترک خورده یـا دندان‌هایی کـه قسمتی از آنـها شکسته‌شده را بازسازی و اصلاح کرد.
لامـینیت روش محافظه‌کارانـه‌تری نسبت بـه روکش است، چرا کـه دندان‌ها طی آن، تحت تراش کمتری قرار مـی‌گیرند.
البته این روش زیبایی درون عین مزایـایی کـه دارد خالی از عیب نیست، یعنی بـه غیر از آن‌که بهره‌گیری مثبت از آن بـه موقعیت قرارگیری دندان درون داخل فک و این‌که فضاهای بین دندانی از حد معینی تجاوز نکند بستگی دارد، دندان را مانند روکش درون برابر شکستگی محافظت نمـی‌کند.
البته درون این روش دندان‌ها کمتر از حالتی کـه روکش مـی‌شوند درون معرض پوسیدگی قرار مـی‌گیرند، اما طول عمر مفید آن بستگی بـه وجود مـینای کاملا سالم و نداشتن بیماری‌های ارثی مولد پوسیدگی یـا پرکردگی های قدیمـی دارد.
با تفاسیر ذکر شده مـهم‌ترین عامل درب درمان‌های موثر و درازمدت دندان درون اعتماد بیمار بـه وجدان پزشکی و اخلاقی دندانپزشک خلاصه مـی‌شود.
فرآوری: عمر مفید روکش دندان نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیـان
منابع:
روزنامـه اعتماد
جام جم آنلاین - دکتر فرشید مطلبی، دندانپزشک و متخصص ترمـیم و زیبایی دندان
مطالب مرتبط:
آشنایی با روکش های موقت دندان
8 نكته مـهم درباره روكش دندان
روکش دندان با طلا!
از دست دندان ها
شیـارپوشی دندان ها چیست؟
دندان‌قروچه؛ چرا و به چه علت؟
10 علت بدرنگ شدن دندان‌ها
چطور دندان‌تان را سفید کنید؟
[آیـا روکش دندان مفید است؟ عمر مفید روکش دندان]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 18 Jul 2018 15:50:00 +0000